PSİKOLOJİK NEDENLİ SERTLEŞME BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLERİ VE NEDENLERİ NELERDİR? PSİKOLOJİK TEDAVİSİ NASILDİR?  

      “Erektil işlev bozukluğu”, “erektil yetmezlik”, “ereksiyon kusuru”, “sertleşme bozukluğu” ve  “empotans” birbirleri ile eş anlamlı olarak kullanılan terimlerdir. Bu terimler erkekteki cinsel uyarılma bozukluğunu ifade eder.

      Sertleşme ( ereksiyon) bozukluğu pek çok erkeğin ve çifttin hayatını etkileyen en önemli erkek cinsel işlev problemlerinden biridir. Sertleşme (ereksiyon) sorunu devem etmesi halinde  cinsel isteksizlik ve erken boşalma gibi başka cinsel işlev problemlerine de neden olabilmektedir.

      Erkekler zaman zaman yorgunluk, stres, odaklanamama, akut bir kirizle uğraşma ya da raslantısal olarak gelip geçici sertleşme sorunları yaşayabilirler. Hemen kaygıya kapılıp bunu ciddi bir problem olarark alagılamamak gerekir. Sorun daimi hale gelmişse problem olarak düşünülmelidir.

      Erkekte sertleşme ( ereksiyon) bozukluğu organik veya psikolojik nedenli veya her ikisin bir araya gelmesinden kaynaklanabilir, ancak genç ve orta yaşlı erkeklerde neden genelikle psikolojiktir. Bu yazıda psikolojik nedenlerden kaynaklanan setleşme (ereksiyon) bozukluğunun psikolojik nedenleri, belirtileri, türleri, evlilik ilişkisini nasıl etkilediği ve ereksiyon surunun doğal ve kalıcı çözümü ele alınacaktır. 

SERTLEŞME( EREKSİYON ) BOZUKLUĞU NEDİR?

      Sertleşme sorunu, cinsel etkinliği gerçeleştirmeye yetecek nitelikte sertleşmeyi sağlayamama ya da cinsel etkinlik bitene denk şertleşmeyi sürdürememe halidir.

        Erektil işlev yetmezliğinde kişi cinsel etkinlik sırasında ereksiyon sağlamada güçlük çeker. Sertlik kalitesinde belirgin bir azalama vardır ya da cinsel aktiviteyi bitirene dek erksiyonu sürdürmede güçlük çeker. Bu belirtiler kişinin işlevselliğini etkiler ve belirgin kişiler arası sorunlara neden olur.

        Sayılan bu belirtiler en az altı aydır sürüyor olmalıdır. Ayrıca bu belirtiler ilaç, madde ya da başka bir sağlık sorununa bağlı değildir. Ereksiyon sorunun en önemli özelliği sürekli ya da tekrarlayıcı bir şekilde cinsel birleşmeyi sağlamak için gerekli sertliğin oluşmaması ya da sertliğin sürdürülememsi ile karakterize olamasıdır

        Ereksiyon sorunu, cinsel işlev bozukluklarının sınıflandırılmasında cinsel  uyarılma bozukluğu olarak tanımlanmasına karşın cinsel istek ve ilgi azlığının bir sonucu olarak ta ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Erkek cinsel işlev sorunları arasında erken boşlamadan sonra en sık görülen ve cinsel terapiye en sık başvuru nedeni sertşeme bozukluğudur.

        Erektil işlev bozukluğu, genellikle kaygı, başarısız olma korkusu, başarısızlığın olası sonuçları hakkında düşünüp durma ve öznel cinel uyarılmada azalma ile ilişkilidir. Kişi genelikle başarısız ve yetersiz hisseder. Bu endişe nedeni ile cinsel yakınlaşmadan kaçınır. Özsaygısı azalır. Bütün bu olup bitenlerden partnerle ilişkileri etkilenir.

EREKSİYON BOZUKUĞUNUN TÜRLERİ

Birincil( Perimer) Tip: Kişi cinsel açıdan etkin olduğu ilk cinsel deneyimlerinden beri ereksiyon sorunu yaşamaktadır.

İkincil (Sekonder) Tip: Kişi daha önce sertleşme sorunu yaşamazken sonradan sorun yaşamaya başlamıştır.

Durumsal tip: Kişi bazı durumlar ve bazı partnerlerle serleşme sorunu yaşamazken bazı durumlarda sertleşme sorunu yaşar.

        Yaşam boyu erektil bozukluğu olan bir erkek giriş için gerekli sertleşmeyi hiç bir zaman  sağlayamamıştır. Edinsel tipte ise kişi yaşamınn bir döneminde penetarasyonu başarmıştır. Yaşam boyu ereksiyon bozukluğu nadir görülür.

       Erektil işlev bozukluğu çok çeşitli şekilerde kendini gösterebilir. Bazı kişilerde hiç sertlik yaşanmazken bazılarında yarı sertlik sağlanır. Diğer bazı kişilerde ise sertlik sağlandıktan sonra cinsel birleşme başlangıcında ya da cinsel etkinlik başladıktan bir süre sonra sertliğin tamamen ya da yarı yarıya kadar kaybedilmesi söz konusudur.

       Sertleşme sorunun değerlendirilmesinde sorunun organik nedenlerle mi yoksa psikolojik nedenlerle mi ortaya çıktığını ayırmak çok önemlidir. İlk önce organik nedenler dışlanmalıdır. Sertleşme sorununu değerlendirmek her ne kadar güç bir mesele olsa da değerlendirme görüşmelerinde bazı sorular yardımı ile nedenler hakkında bazı ipuçları elde etmek mümkündür. Örneğin. ön sevişmede sertleşme olupta tam cinsel etkinliği başlatma sırasında sertliği yitirmek psikolojik nedenlerin iş başında olabileceğini düşündürür ve bu vakalar kısa bir cinsel terapiye mükemmel yanıt verir.

       Öte yandan sertleşme sorunu primerse ve her durumda sertleşme sorunu varsa ve sertleşme sorunun ortaya cıkmasından hemen öncesinde ilaç  madde kullanım öyküsü varsa ya da geçirilmiş bir operasyon öyküsünün varlığı ve kişinin yaşının ilerlemiş olaması organik nedenleri düşündürür. Böyle bir durumda kişinin uygun tetkik ve tedaviyi alabilmesi için ilgili uzmanlara havale edilmesi gerekir. 

SERTLEŞME (EREKSİYON) SORUNUNUN  PSİKOLOJİK NEDENLERİ NELERDİR?

       Erektil işlev sorununn en önemli psikolojik nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Başarısızlık korkusu (performans anksiyetesi)
• Depresyon ve anksiyete
• Kişideki veya parnerindeki başka bir cinsel işlev bozukluğuna reaksiyon
• Cinsel mitler ve abartılı cinsel beklentiler
• Raslantısal başarısızlıklar
• Cinsel veya psikolojik travmalar
• Cinsel özgüven eksikliği
• Evlilik ilişkisindeki sorunlar
• Cinsel bilgi ve cinsel deneyim eksikliği
• Alkol iaç ve madde kullanımı

SERTLEŞME (EREKSİYON) SORUNUNUN EN ÖNEMLİ NEDENİ BAŞARISIZLIK KAYGISI (PERFORMANS ANKSİYETESİ) 

        Performans kaygısı hemen hemen her zaman psikolojik nedenli ereksiyon sorununun en önemli nedenlerinden biridir. Cinsellik içeren herhangi bir durumda erksiyon sağlayamama erkeklerin büyük çogunluğunda çok güçlü olumsuz duygulara neden olur. Bu olumsuz duygular kaygıyı arttırarak başarısızlık beklentisine yol açar. Bunun ardından oluşan inatçı performans anksiyetesi erektil fonksiyonu sekteye uğratır.

        Erkekler ereksiyon sorununa çok güçlü duygularla reaksiyon verme eğilimindedir. Ereksiyon güçlüğü yaşayan erkek genellikle üzüntü, başarısızlık, utanma, yetersizlik, öz saygı düşüklüğü, hatta öfke yaşar. Bunun arkasından başarısızlığa ve cinsel performansa odaklanılmış kaygı daimi hale gelmeye başlar.

          Erektil işlev bozukluğu yaşayan kişilerde bilişsel olarak dikkati dağıtan etkenlerin cinsel uyarılmayı olumsuz etkilediği bilinmektedir. Bu kişiler cinsel etkinlikleri sırasında performansları ile ilgili düşüncelere dalarak dikkatleri dağılır ve odaklanma sorunu yaşarlar. Örneğin “başarısız olacağım”, “partnerim yetersiz olduğumu düşünecek” gibi olumsuz düşünceler beslerler. Uyarılmayı asıl engelleyen kaygının kendisinden ziyade olumsuz düşüncelerin yarattığı endişedir.

         Bu tip olumsuz cinsel düşünceler zevk almayı azaltır. Ereksiyonu olumsuz yönde etkileyerek kaygıyı ve başarısızlık korkusunu daha da atırır. Ereksiyon sorunu yaşayan erkekler olumsuz cinsel senaryoları düşünme ve bunları içselleştirip cinsel soruna kalıcı nedenler atfetme eğilimindedir.

         Başarısızlık korkusu ereksiyon bazukluğunun en önemli psikolojik nedenidir. Ereksiyon sorunu yaşayan erkekler soruna kalıcı nedenler atfederler. Bu durum ereksiyon sorununu derinleştiren bir kısır döngüye dönüşür.

         Sertleşme (ereksiyon ) bozukluğunun ortaya çıkmasında ve sürmesinde en önemli etmen performansla ilgili olumsuz beklenti ve negatif düşüncelerdir. Performans kaygısında kişi yetersiz performans sonucunda ortaya cıkabilecek sorunlarla ilgili düşünüp durmaktan kendini alıkoyamaz. Bu olumsuz düşünceler ankisiyetesini daha da arttırır.  Giderek cinsel etkinliklerden kaçınmaya başlar ve zamanla cinsel isteksizlik sorunu baş gösterir. Süregiden bu döngü kişide depresif septomlara neden olabilir.        

SERTLEŞME (EREKSİYON ) SORUNU YAŞAYAN KİŞİLER / ÇİFTLER NE YAPMALI ?

         Ereksiyon sorunu yaşayan erkek zamanla partneri karşısında mahcup olmamak için bütün cinsel yakınlaşmalardan kaçınır. Genellikle parnerleri sertleşme bozukluğunu kişisel olarak algılar. Sorunu kendisinin cinsel olarak yeterince çekici bulunmadığına yorar. Cinsel özgüveni sarsılır. Çift arasındaki bağ konusunda kaygılanmaktan kendini alamaz. Sorunun uzun süre devam etmesi halinde her iki eşte cinsel isteksizliğin başgösterme ihtimali çok yüksektir.

         İşin doğrusu, erkeklerin sandığının tam tersine eşleri erksiyon sorunun kendisinden çok eşin cinsel isteksizliği ve eşlerinin kendilerinden uzaklaşmasına üzülür ve tepki gösterir. Zamanla bayan parnerde de cinsel isteksizlik başalayabilir. İşin en ilginç tarafı kadınlar da kocalarının yaşadığı performans kaygısısnı aynı yoğunlukta yaşamaya başlar.

        Uzun süre devam eden şerleşme sorununda çiftler durup durup üç ya da dört ayda bir serleşme sorunu yüzünden büyük bir patlama ve tartışma yaşarlar. Çoğu zamanda cinsel terapiste başvurmaları bu büyük tartışmalardan birinin sonucunda olur.

       Sertleşme (ereksiyon) sorunu yaşayan erkeklerin ilk yapacakları şey sorunu yok saymayıp eşleri ile konuşmak ve onların desteğini almaktır. Sanılanın tam tersine partneriniz bu paylaşımdan çok memnun olur. Sizi kendine daha yakın hisseder. Eşinize ve evliliğinize önem verdiğinizi anlar. Size saygı duyar ve sorunun çözümünde sizin yanınızda olur. Sizi destekler. Ayrıca sorunu eşinizle paylaşmanız sizi de çok rahatlatır. Sizde kendinizi eşinize daha yakın hissederisiniz ve eşinizin desteğini yanınıza almış olursunuz

       Bunun ardından çifttin atacağı ikinci adım cinsel terapi desteği almaktır. Cinsel terapi desteği çifti rahatlatır. Cinsel problem sonucu oluşmuş olan aralarındaki gerilim azalır. Cinsel terapistlerinin rehberliğinde adım adım ilerleyerek sorunlarının çözülmeye başladığını görmek çifti hem şaşırtır hem de mutlu eder.

       Özellikle psikolojik nedenlere dayalı ve daha çok genç erkelerde görülen sertleşme (ereksiyon) buzukluğunun cinsel terapi yaklaşımı ile çözümü son derece yüz güldürücüdür. 

     SERTLEŞME( EREKSİYON) BOZUKLUĞUNUN PSİKOLOJİK TEDAVİSİ

         Psikolojik nedenlerden kaynaklanan sertleşme (ereksiyon) bozukluğunun doğal ve kalıcı tedavisi cinsel terapidir. Psikolojik nedenlerden kaynaklanan sertleşme sorunlarının psikolojik tedavisinde cinsel işlev sorunlarının tedavisinde iyi eğtim almış deneyimli bir cinsel terapistin uygulayacağı cinsel terapi çok kıymetlidir. Cinsel terapide başarısızlık döngüsünü başlatan psikoseksüel ve durumsal faktörlerin saptanıp tanımlanması ilk en önemli adımdır.  

        Her vakada erektil fonksiyonu sekteye uğratan faktörler farklı olduğundan uygulanacak cinsel terapi danışanın ifade ettiği spesifik faktörlere göre değişiklik gösterir. Ör. bazı vakalarda ciddi ilişki sorunları erektil işlevin önündeki temel engel olabilir. Diğer bazı vakalarda ise cinsel etkinlik sırasında oluşan kaygı danışanın erektil fonksiyonunu olumsuz yönde etekileyen temel faktör olabilir.

       Sertleşme bozukluğunun psikolojik tedavisinde cinsel terapist danışanı performans kaygısını azaltan davranışlara cesaretlendirerek öğrenilmiş ankisiyete yanıtını durdurmaya çalışır. Cinsel terapide sistematik duyarsızlaştırma teknikleri ile danışanın anksiyetesini yönetmeyi öğrenmesini sağlar. Farkındalık eğitimi psikolojik sertleşme bozukluğuun cinsel terapsinde çok işe yarayan bilişsel tekniklerden biridir.     

       Sertleşme bozukluğunun psikolojik tedavisinde bilinç dışı çatışmalara, fantezilere, motivasyona, odaklanmaya, farkındalık geliştirilmesine ve çeşitli kişiler arası çatışmalara odaklalanılır. Psikolojik tedavi (cinsel terapi) Bireysel cinsel terapi seansları ya da cinsel çift terapisi seansları şeklinde yürütülür. İkili cinsel terapide ilişkide işlev bozukluğu gösteren bir kişi varsa sorun çiftin ortak sorunu olarak çerçevelendilir.

         SERTLEŞME SORUNUN KALICI VE DOĞAL ÇÖZÜMÜ NASILDIR?

      Sertleşeme (ereksiyon) buzukluğu tedavisinde uygulanan cinsel terapi teknikleri; erotik uyarılmayı artırmayı, erektil fonksiyonu sekteye uğratan psiko seksüel engelleri ortadan kaldırmayı, çiftin başarılı cinsel deneyimler yaşamasını, cinsel senaryolarının geliştirilmesini, anksiyeteyi azaltıcı odaklanma egzersizlerini, uyarılmayı arttırıcı imge ve fantezileri,  psikoseksüel eğitimi; cinsel iletişim kurmayı ve travmatik olayları ele almayı cinsel terapi sürecine dahil etmeyi içerir.

        Erektil disfonksiyon sorununun tedavisi, çiftin birlikte katıldığı cinsel çift terapisinde maksimum başarıyı sağlar. Serleşme sorunun psikolojik tedavisinde çifte cinsel aktivite sırasında oluşan ve kişinin cinsel foksiyonunu bozan kaygıyı azaltmak ve ortaya cıkmasını engellemeye yönelik olarak dizayn edilmiş bizim aşk oyunları alarak isimlendirdiğimiz iyileştirici cinsel terapi ödevleri verilir.

         Cinsel terapi seanslarında cinsel işlevi olumsuz etkileyecek başarısızlık beklentisi, baskı ve cinsel iletişim kurma üzerinde çalışılarak çift arasındaki gerginlik giderilir ve iyi bir duygusal ortam yaratılır.

          Performans kaygısı gibi psikolojik nedenlerden kaynaklanan sertleşme (ereksiyon) bozukluğu cinsel terapi yöntemleri ile mükemmel bir şekilde kalıcı ve doğal çözüme kavuşturulabilen erkek cinsel işlev problemlerinden biridir. 

Shu.Güldane Kavgacı
Aile Ve Evlilik Terapisti & Cinsel Terapist